Terug naar Historie RIOG     Home

Het vaandel van Oranje Gelderland

In het Infanterie Museum worden de historische collecties van de verschillende opgeheven infanterieregimenten tentoongesteld. Een van de pronkstukken van het museum is het vaandel van het voormalige Regiment Infanterie Oranje Gelderland.
Vaandels waren visuele hulpmiddelen ten tijde van het gevecht, om zo aan de eenheden te velde duidelijke te maken waar de commandant van de eenheid zich bevond. Verlies van het vaandel was een blamage.
In de 17e eeuw was de zorg voor het vaandel toevertrouwd aan de vaandrig. Het Regimentsvaandel is een teken van de aanwezigheid van het Huis van Oranje en is versierd met opschriften. Vaandels werden namens de koning (in) uitgereikt. Vanaf 1815 tot nu zijn er 135 vaandels uitgereikt.

Het vaandel van Oranje Gelderland is als enige vaandel van de Koninklijke Landmacht getooid met het zilveren kruis, als herinnering aan de deelname aan de Slag bij Waterloo (1815). Ook voert het vaandel, wederom als enige binnen de Koninklijke Landmacht, het opschrift Grebbeberg 1940. De andere opschriften zijn: Quatre Bras1815 en Citadel van Antwerpen 1832. Tussen alle opschriften staat centraal een gekroonde J, als teken van het feit dat koningin Juliana het vaandel in 1950 uitreikte.
Het vaandel is verder voorzien van verschillende cravattes: Java 1946-49, West Java 1946- 49 en Nieuw-Guinea 1962. Een cravatte is een lint waarop de wapenfeiten staan of wijzigingen die nog op het vaandel moeten worden aangebracht.

In 1950 werd een aantal nummerregimenten voorzien van een naam. Bij koninklijk besluit werd bepaald dat de tradities van het voormalige 5e en 8e Regiment infanterie zouden worden voortgezet door het nieuwe Regiment Infanterie Oranje Gelderland. Deze naam werd gekozen omdat de beide regimenten oorspronkelijk uit het gewest Gelderland afkomstig waren.

De naam Oranje Gelderland dateert uit 1722. In dat jaar wordt Johan Willem Friso (Stadhouder Willem IV) erkend als opvolger en erfgenaam van het Huis van Oranje. Hierdoor kwam hij aan het hoofd te staan van een aantal compagnieën, die volgens het gebruik van die tijd vernoemd werden naar hun commandant en naar de landstreek van herkomst van het merendeel van de officieren en manschappen. Vandaar de naam Oranje Gelderland. Het regiment bleef bestaan tot 1795.

De traditie van het Regiment Infanterie Oranje Gelderland (RIOG) bestaat uit de geschiedenis van het RIOG zelf en van de geschiedenis van de stamregimenten: het 5e en 8e Regiment Infanterie. De geschiedenis van deze voorgangers is terug te voeren tot de Tachtigjarige Oorlog. Ze zijn opgericht in respectievelijk 1586 en 1595. Beide regimenten hebben een rijke geschiedenis. Het 5e regiment nam deel aan de veldtochten tegen Napoleon (Quatre Bras en Waterloo). Het 8e regiment kwam in actie bij de verdediging van de Citadel bij Antwerpen (1832) en bij de verdediging van de Grebbeberg in 1940.
Na de Tweede Wereldoorlog zijn beide regimenten actief geweest in het toenmalige Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea. Vanaf 1950 leverde Oranje Gelderland militairen voor de troepenmacht in Suriname.

Zoals eerder vermeld kwam het grootste deel van de manschappen uit het gewest Gelderland, het voormalige Hertogdom Gelre. Het helmteken dat door de Hertogen van Gelre op hun toernooihelm werd gedragen is daarom ook als embleem gekozen. Het bestaat uit een witte pauwenstaart die het wapenfiguur, de gekroonde dubbelstaartige leeuw, waaiervormig omsluit. De pauw was het symbool van opmerkzaamheid en oplettendheid.

Het vaandel was te zien in het Infanterie Museum in Harskamp, maar is na de heroprichting van het 45e sinds 14 september 2006 weer in het bezit van het regiment.